Bosna i Hercegovina: Tešanjsko privredno čudo

Bild 1 vergrößern +

Zgrada općine u Tešnju

Odluka opštinske administracije da nizom mjera i pogodnosti privuče investitore donijela je pravi privredni procvat. U Tešnju posluje čak 2255 privrednih subjekata, mladi se redom vraćaju nakon studija, a strane kompanije bez ikakvog ustezanja pokreću projekte. Među 100 najuspješnijih bh-firmi, čak 23 su iz Tešnja.

Zanimanje njemačkih kompanija

U vrlo šarolikom spektru djelatnosti primat drži autoindustrija, u kojoj glavnu riječ vode njemačke kompanije. Mala bosanska čaršija, nekoliko administrativnih zgrada socijalističkog tipa, čoporci kuća po okolnim padinama, džamije, crkve i čuvena srednjovjekovna kula – to je Tešanj, mali srednjobosanski gradić jugozapadno od Doboja. Na prvi pogled, grad poput mnoštva drugih malih bosanskih gradova. Međutim, iza tog lica skriva se pravo privredno čudo. Tešanj je jedini grad u Bosni i Hercegovini, koji danas ima više zaposlenih nego pred rat 1990. godine, gotovo 11 hiljada, a polovinu privrednog razvoja nose strane kompanije, koje, za razliku od drugih dijelova zemlje, bez straha i ustezanja donose kapital i kreću u poslovanje.

Natprosječne plate

Prodor na svjetsko tržište u domenu auto-industrije, sposobni menadžeri i vrijedni radnici donijeli su pravi procvat i drugih oblasti metaloprerađivačke industrije. Ako se zna da je prosječna plata u Federaciji 834 marke, odnosno 415 eura, ali da je to, uslovno rečeno, vještački podatak prenaglašen iznimno visokim platama administracije i funkcionera, onda pokazatelji tešanjskih privrednih tokova doista izgledaju nestvarno za bosanskohercegovačke prilike, kaže direktor Tešanjske razvojne agencije Ismar Alagić. “Prosječna plata u metaloprerađivačkom sektoru je, mislim, 1449 maraka. U kategoriji proizvodnje automobilskih dijelova taj iznos je i veći, 1702 marke u bruto-iznosu. To je sigurno najbolji stimulans i najbolja poruka svima onima koji su zainteresovani,” kaže Alagić.

Priznanje stranaca

Takva ekspanzija privrednog razvoja pozitivno je uticala i na okolne opštine. Zajedno sa susjednom Opštinom Teslić u Republici Srpskoj i Opštinom Žepče sa većinski hrvatskim stanovništvom, tešanjska vladajuća struktura formirala je jedinstvenu razvojnu inicijativu – područje poslovne izvrsnosti BEAR, koje je u grupaciji Financial Timesa proglašeno za jednu od deset najprivlačnijih investicijskih lokacija u južnoj Evropi. Tako su privrednici pregazili administrativne barijere, entitetske i nacionalne podvojenosti, naglašavajući da oni ne vjeruju u čuda, nego u rad. Tešanj je u ovom trenutku grad u kojem kako kažu njegovi stanovnici, ima ljudi na birou za zapošljavanje, ali nema nezaposlenih. Za vrlo kratko vrijeme, ta sredina će, kako kaže Jabandžić, morati početi uvoziti radnike, ne samo stručnjake, nego i radnu snagu.