Crna Gora: Igre oko investicija

Bild 1 vergrößern +

Šta je pravi razlog odustajanja Rojala od investicije u turizam zasad nije poznato. -Ilustracija: Otok Sveti Stefan

Rojal grupa, iza koje stoji monarhija Al Nahajan iz Abu Dabija, smatra da je u Crnoj Gori protiv nje i kraljevske porodice vođena “višemjesečna kampanja kompromitovanja”. Protiv dugoročnog zakupa atraktivne uvale između Bara i Budve bili su vladajuća Socijaldemokratska partija (SDP), dio nevladinog sektora i medija, a zbog sumnje da je riječ o korupciji. U vladi, odosnono većoj članici vlasti, DPS-u Mila Đukanovića, smatraju da je oštećena država i investor protjeran, ali poručuju da će učiniti sve da povrate investitora iz Emirata.

Crnogorska ekonomija dominantno je naslonjena na strane investicije koje čine 20 odsto bruto društvenog proizvoda. Najviše investicija je iz Rusije, EU i Švajcarske, a poslednjih godina sve je veći interes arapskih zemalja. U Crnoj Gori je odomaćena je praksa subvencionisanja investicija kako one ne bi otišle negdje drugdje, pa se odsustvo jednakih tržišnih pravila spočitava vlastima u Podgorici sa relevantnih međunarodnih adresa.

Jedan od ključnih argumenata protivnika posla sa Rojal grupom se, međutim, odnosio na posredničku ulogu palestinskog političara i biznismena Mohameda Dahlana koji je u svojoj zemlji optužen za pronevjeru, a koji je zaslužan za dovođenje Emirata u Srbiju I Crnu Goru. Za ekonomsku analitičarku Anu Nives Radović pominjanje Dahlana, vlasnika crnogorskog i srpskog pasoša je “suvišan” argument ako se ima u vidu zavisnost crnogorske ekonomije od stranih investicija i dobra reputacija “Rojal grupe”.

Upućeni u bliskoistočna pitanja ukazuju na rivalstvo investitora sa Srednjeg Istoka čiji interesi su se dotakli na Balkanu. Riječ je petrohemijskim monarhijama iz Emirata sa jedne i Katara, bliskog saveznika Turske, koja se takođe poslednjih godina vraća u region, sa druge strane. U Srbiji su Emirati prisutni kroz projekat “Beograd na vodi”, aviokompaniju “Etihad”, te u vojnoj industriji. Suparnički “Katar ervejz” planira da se probije u Hrvatsku i Sloveniju, a Doha je zainteresovana i za druge projekte u regionu.

U Crnoj Gori Katarski državni fond “Katar Diar” (Quatari Diar) prisutan je sa investicijiom u turizmu vrijednom 350 miliona eura. Upućeni tvrde da Crna Gora mora da se opredijeli za partnera u arapskom svijetu.