Milorad Dodik opet najavljuje referendum: SNSD - vlasništvo jednog čovjeka

Bild 1 vergrößern +

Željka Cvijanović, Milorad Dodik, Nebojša Radmanović i Nikola Špirić na saboru SNSD-a 25. 04. 2015. godine

Nakon proteklog rata Milorad Dodik viđen je u krugovima međunarodne zajednice kao umjeren političar i neko ko će sačuvati Dejtonski mirovni sporazum, što je u tom trenutku, pored nacionalističkih partija koje su postojale, bilo veoma značajno. Sa samo dva poslanika, 1998. godine dobija mandat od tadašnje predsjednice Republike Srpske (RS) Biljane Plavšić za sastavljenje vlade koju je vodio do 2000. godine. Šest godina kasnije, uz pomoć nacionalne retorike, a prvenstveno priče o nezavisnosti RS-a, osvaja preko 60 odsto glasova. Od tada do danas Dodik je neprikosnoveni vladar u svojoj stranci u kojoj se čak niko nije smio kandidovati kao protukandidat u trci za prvog čovjeka stranke na prošlonedjeljnom saboru.

Duhove uzburkala Deklaracija o nezavisnosti RS

Duhove je posebno uzburkala Deklaracija o slobodnoj i samostalnoj Republici Srpskoj u kojoj se definiše raspisivanje refenduma o statusu ovog entiteta 2018. godine. I ova najava održavanja referenduma predstavljena je kao biti ili ne biti od strane Dodika.

SNSD je na vlasti od 2006. godine, nakon pada koalicione vlade u kojoj su, zanimljivo je, bile iste partije koje sada čine okosnicu Saveza za promjene i protutežu Dodiku, SDS i PDP. Dodik je drugi mandat, na opštim izborima 2010. godine, dobio uvjerljivo i do nogu potukao ostale partije. U Narodnoj skupštini imao je apsolutnu većinu pa mu koalicioni partneri nisu ni trebali. Sve je to bilo rezultat nacionalističke retorike i priče o otcjepljenju RS, o čemu govori i danas. Dragan Čavić, bivši predsjednik RS, danas lider NDP-a, jedne od opozicionih partija u RS-u, ne odobrava ovakav potez Dodika, s obzirom da je kako kaže „nakon svakog referenduma u BiH potekla krv“.

Pad popularnosti i nezadovoljno članstvo

Na opštim izborima prošle godine „SNSD – Milorad Dodik“, doživio je značajan pad popularnosti, iako je i dalje gradio politiku na priči o održavanju referenduma o samostalnosti RS. Taj pad popularnosti uzdrmao je duhove u stranci u kojoj je prvi put od njenog formiranja došlo do nesuglasica. Dojučerašnja desna ruka Milorada Dodika, Igor Radojičić, nakon prošlogodišnjih izbora nije dobio nijednu značajnu funkciju, a oštro se protivio i reizboru Željke Cvijanović, koja je inače bila Dodikov prevodilac, na mjesto premijerke. Međutim, analitičari se slažu da Dodiku na čelu Vlade RS nije trebala snažna politička ličnost sa kojom ne može upravljati. Analitičar Željko Raljić kaže da, iako Radojičić ima veliku podršku dijela SNSD-a, da preotimanje članstva ne bi bilo moguće.

Radojičić je, slažu se svi, jedini koji u ovom trenutku može da preuzme lidersku poziciju od Dodika. Nezvanične informacije govore da Radojičić već radi na formrianju svoje stranke koja će biti predstavljena na jesen, što bi značilo i pad aktuelne Vlade RS s obzirom da egzistira na krilima i Radojičićevog dijela SNSD-a. Radojičić već mjesecima ne istupa u javnosti, a njegove stranačke kolege među kojima je i Nebojša Radmanović, utrkuju se da saopšte da Radojičić ostaje član ove partije.

Početak kraja SNSD-a?

Sabor SNSD-a nije ništa promjenio kada je riječ o liderskim pozicijama, ali je sigurno pokazao da je i SNSD, kao i većina drugih partija, vlasništvo samo jednog čovjeka, a da se protukandidat shvata kao protivnik politike partijskog šefa. Novinarka „Oslobođenja“ Gordana Katana vjeruje da je SNSD doživio vrhunac moći, ali da će se rasplet situacije vidjeti na izborima već naredne godine.

SNSD je na vlasti u RS već treći mandat a sudeći prema padu podrške na proteklim izborima, priča o nezavisnosti ponovo je morala biti aktuelizovana kroz Deklaraciju o samostalnosti. Iako je i OHR u BiH reagovao, saopštivši tek da entiteti nemaju pravo na otcjepljenje, jasno je da konkretne reakcije u ovom smjeru neće biti. Pojedini analitičari prognozirali su da je ovo početak kraja SNSD-a, što će biti vidljivo već naredne godine, nakon izbornih rezultata.